monokrystaliczne panele fotowoltaiczne

Net-billing – czy fotowoltaika w nowym systemie rozliczeń się opłaca?

Zmiany w fotowoltaice zapowiedziano pierwszy raz 1 kwietnia 2021 roku. Wtedy też rozpoczęto publiczną dyskusję na temat tego, w jaki sposób prosument powinien rozliczać nadwyżki energii elektrycznej produkowanej z własnej instalacji fotowoltaicznej. Natomiast w czerwcu 2021 roku pojawił się pierwszy projekt nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii. Pod koniec pierwszego kwartału ubiegłego roku, wprowadzone zmiany zaskoczyły jednak prosumentów, ponieważ różniły się od wcześniejszych zapowiedzi. Czym jest wprowadzony net-billing? Czy jest to bardziej opłacalne rozliczenie niż system opustów?

Przeczytaj także:

Czym jest net-billing?

System net-billingu jest rozliczeniem kosztowym opierającym się na wartości energii elektrycznej zakupionej i oddanej. Mówiąc prościej, prosumenci sprzedają nadwyżki energii z fotowoltaiki wprowadzonej do sieci po określonej cenie sprzedaży, a za odebraną energię pobraną muszą płacić jak inni odbiorcy. Jest to zupełnie nowy system rozliczeń, który zaczął obowiązywać po 31 marca 2022 r. 

Jakie są nowe definicje prosumenta?

Znowelizowana ustawa o OZE weszła w życie 1 kwietnia 2022 r. i był to pierwszy etap zmian. Kolejne dwa zaplanowano na 1 lipca 2022 roku i 1 lipca 2024 roku. Czy wchodzące w życie zmiany oznaczają koniec prosumentów? Wręcz przeciwnie! Pojawiły się nowe definicje związane z tym pojęciem, a rozliczenie z fotowoltaiki od 1 kwietnia 2022 nadal będzie bardziej opłacalne niż płacenie rachunków za prąd.

W ustawie znalazło się więc kilka nowych definicji prosumentów:

  • Prosument energii odnawialnej – określa się nim odbiorcę końcowego, który wytwarza energię elektryczną w mikroinstalacji, czyli instalacji o mocy do 50 kW, wyłącznie z odnawialnych źródeł energii i tylko na własne potrzeby, ale, pod warunkiem że produkowana energia elektryczna nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej, jeśli wspomniany wcześniej odbiorca to firma, a nie osoba fizyczna.
  • Wirtualny prosument – określa się nim odbiorcę końcowego, który produkuje energię elektryczną wyłącznie z mikroinstalacji PV na własne potrzeby, a instalacja przyłączona jest do sieci w innym miejscu, niż miejsce jej dostarczania do tego odbiorcy. Jednocześnie instalacja ta nie jest podłączona do sieci przy pomocy wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielorodzinnego.
  • Prosument zbiorowy – określa się nim odbiorcę końcowego, który wytwarza prąd z małej instalacji lub mikroinstalacji przyłączonej do sieci, wyłącznie na swoje potrzeby i przy pomocy wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielorodzinnego, w której znajduje się punkt poboru energii. 

Co istotne, w dwóch ostatnich przypadkach warunkiem jest również to, że produkowana energia elektryczna nie może stanowić przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej, jeśli odbiorcą końcowym jest firma. Warto także dodać, że w myśl przepisów do nowych prosumentów zalicza się:

  • osoby fizyczne,
  • przedsiębiorców, u których wytwarzanie energii nie stanowi przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej,
  • osoby fizyczne prowadzące działalność rolną, gospodarstwo rybackie, sadownicze i hodowcy, pod warunkiem że działalność nie jest regulowana przepisami z dnia 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej,
  • jednostki sektora finansów publicznych,
  • wspólnoty mieszkaniowe,
  • kościoły i związki wyznaniowe.

Net-billing i net-metering – zmiany w rozliczaniu fotowoltaiki po 1 kwietnia 2022

Zgodnie z nowelizacją ustawy o odnawialnych źródłach energii z 29 października 2021 roku, najważniejszą zmianą, jaka się pojawiła wraz z wejściem w życie nowego systemu net-billing, był podział prosumentów na starych i nowych. Ci pierwsi jeszcze przez 15 lat mogą korzystać z tak zwanego systemu opustów, czyli net-meteringu. Jest to system rozliczania obowiązujący prosumentów, którzy założyli instalację fotowoltaiczną w terminie do 31 marca 2022 roku, w której:

  • za każdą 1 kWh oddanej do sieci energii można odebrać 0,8 kWh – instalacja do 10 kW,
  • za każdą 1 kWh energii wprowadzonej do sieci można odebrać 0,7 kWh – instalacja większa niż 10 kW.

Nowi prosumenci, a więc wszyscy, którzy korzystają z instalacji fotowoltaicznej po 1 kwietnia 2022 roku, muszą przejść na nowy system rozliczeń:

  • sprzedaż energii do sieci, jeśli jest to nadwyżka,
  • zakup energii z sieci – cena zakupu energii jest taka sama jak u wszystkich innych odbiorców.

Nowych prosumentów czekała także istotna zmiana w rozliczaniu. Otóż od 1 lipca 2022 roku do 30 lipca 2024 roku nadwyżki energii są rozliczane według średniej ceny rynkowej energii elektrycznej z poprzedniego miesiąca kalendarzowego. Czy jest to korzystna zmiana? Wydaje się, że tak, biorąc pod uwagę aktualne ceny, które wpływają na rachunki za energię. 

System opustów – kto zachowa do nich prawo?

Jak już zostało wspomniane, wszyscy prosumenci, którzy zgłosili swoją instalację fotowoltaiczną do OSD przed 31 marca 2022 r. mogą rozliczać się jeszcze przez 15 lat na zasadach net-meteringu. Co istotne, liczyła się data wpłynięcia wniosku do OSD. Jest również wyjątek w przypadku osób, które inwestują w fotowoltaikę w ramach tak zwanego projektu parasolowego, czyli realizowanego przez samorządy z unijnym dofinansowaniem. Wymogiem było zawarcie umowy na zakup, montaż lub dofinansowanie mikroinstalacji z jednostką samorządu terytorialnego albo innym uprawnionym podmiotem, który realizuje projekty parasolowe. Jeśli chodzi o przyłączenie mikroinstalacji PV do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, to uczestnik takiego projektu musi złożyć wniosek do OSD najpóźniej do 31 grudnia 2023 roku. 

System net-billing – czy fotowoltaika się opłaca?

Czy net-billing się opłaca dla nowych prosumentów? Wiele osób twierdziło, że nowy system rozliczania jest nieopłacalny, ale często towarzyszył temu brak wiedzy na temat tego, jak on działał. W ostatnim czasie ceny energii mocno wzrosły, a w 2023 roku mogą iść dalej górę. Dlatego nowe zasady rozliczania nadwyżek energii z fotowoltaiki nadal są opłacalne. To, co dodatkowo wpływa pozytywnie na inwestycję w fotowoltaikę w Polsce to magazyny energii i inteligentne systemy zarządzania energią, na które można uzyskać dofinansowanie z rządowych programów. 

Te korzyści będą jednak jeszcze większe, kiedy od 1 lipca 2024 roku net-billing będzie oparty na rozliczeniu wartości nadwyżek energii wyprodukowanej przez prosumentów z zastosowaniem dynamicznej taryfy według cen godzinowych. Będzie wtedy można magazynować energię, kiedy będzie najtańsza i sprzedawać, gdy będzie najdroższa. To przyniesie jeszcze większe korzyści klientom. 

Należy jednak przyznać, że net-billing wprowadza konieczność większej świadomości energetycznej u prosumentów, ponieważ muszą oni dobrze kalkulować. Magazyny energii pozwalają ładować tańszą energię w nocy, a sprzedawać droższą dzienną, wyprodukowaną przez instalację fotowoltaiczną, wtedy gdy zapotrzebowanie na rynku jest większe. 

One Response