W Polsce pozyskiwanie energii z promieniowania słonecznego zyskuje coraz większą popularność, a przydomowe instalacje fotowoltaiczne stają się standardem. Rozwój branży fotowoltaicznej wynika z rosnącej konkurencji, większej świadomości ekologicznej, dostępności wiedzy technicznej oraz korzystnych regulacji prawnych wspierających odnawialne źródła energii. Inwestycja w instalację fotowoltaiczną może być rozważana na podstawie konkretnych argumentów, obejmujących zarówno korzyści, jak i potencjalne wyzwania związane z takim rozwiązaniem.
Przeczytaj także:
- Ubezpieczenie fotowoltaiki – co obejmuje i czy się opłaca?
- Jak odczytać licznik dwukierunkowy?
- Czy fotowoltaika jest szkodliwa dla zdrowia?
Jakie są zalety i wady energii słonecznej pod względem ekonomicznym?
Inwestowanie w energię słoneczną wiąże się z kosztami, które zwracają się w perspektywie kilku lat, a instalacja fotowoltaiczna zaczyna generować oszczędności. Dzięki przydomowej elektrowni słonecznej możliwe jest niemal całkowite wyeliminowanie rachunków za prąd. W przypadku pełnej samowystarczalności energetycznej prosumenci, których bilans energii wyprodukowanej i zużytej wynosi zero, ponoszą jedynie minimalne opłaty związane z obsługą sieci, na przykład „opłatę za licznik”.
Choć koszt montażu instalacji fotowoltaicznej może być wysoki, dostępne są różne formy wsparcia finansowego, takie jak dotacje OZE lub ulga termomodernizacyjna. Inwestycja w fotowoltaikę może się zwrócić w ciągu 5–6 lat, a wysokiej jakości systemy działają bez większego nadzoru i z dużą wydajnością przez wiele dekad, zwykle około 30 lat. W przypadku, gdy początkowo zainstalowana moc okaże się niewystarczająca, istnieje możliwość rozbudowy systemu o dodatkowe moduły, co w przypadku małych zmian (1-2 panele) nie wymaga wymiany inwertera ani dużych nakładów finansowych.
Wady i zalety energii słonecznej pod względem klimatycznym
Efektywność energii pozyskiwanej z instalacji fotowoltaicznej jest w dużym stopniu uzależniona od warunków pogodowych. Nasłonecznienie w Polsce jest w zupełności wystarczające dla pracy fotowoltaiki. Umiarkowane temperatury i warunki pogodowe sprzyjają wydajnej produkcji energii, ponieważ zbyt wysoka temperatura może obniżać sprawność modułów.
Różnice w nasłonecznieniu między południem a północą kraju są minimalne, co oznacza, że instalacje są równie skuteczne w różnych regionach Polski. W dodatku krajowe warunki klimatyczne charakteryzują się brakiem ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak wielki grad czy intensywne burze śnieżne, które mogłyby uszkodzić panele. Fotowoltaika działa praktycznie przez cały rok – nawet zimą, kiedy chłodne, słoneczne dni zwiększają sprawność systemu.
Głównym wyzwaniem dla fotowoltaiki pozostaje nadal jednak zależność od warunków atmosferycznych. Słabe nasłonecznienie lub długotrwałe pochmurne dni ograniczają produkcję energii. Dodatkowo brak odpowiedniej konserwacji modułów, czyli regularne usuwanie zabrudzeń, może znacząco obniżyć ich wydajność. Zanieczyszczenia, typu kurz, liście, ptasie odchody czy zalegający śnieg, mogą zmniejszyć efektywność systemu do kilku procent w skali roku. Regularne czyszczenie i konserwacja są więc niezbędne, aby utrzymać wysoką wydajność instalacji.
Zalety i wady energii słonecznej ze względu na logistykę
Instalacje fotowoltaiczne można montować zarówno na gruncie, jak i na dachu, a oba rozwiązania gwarantują efektywną pracę systemu. W celu wyboru najlepszego miejsca na montaż przeprowadza się audyt fotowoltaiczny, który pozwala ocenić warunki terenowe i nasłonecznienie. Na podstawie audytu ustalane są parametry instalacji, czyli liczba i moc paneli, ich wymiary, waga, a także optymalna lokalizacja i system montażowy. Dzięki temu nawet przy ograniczonej przestrzeni często można znaleźć odpowiednie miejsce dla instalacji.
Panele fotowoltaiczne dla domu czy firmy nie będą działały efektywnie w miejscach silnie zacienionych lub w przypadku dachów skierowanych na północ, ale pod dużym kątem nachylenia. Ograniczone nasłonecznienie znacząco obniża wydajność, co sprawia, że takie lokalizacje mogą być niewystarczające do produkcji energii.
Zalety oraz wady energii słonecznej – aspekty ekologiczne
Fotowoltaika działa w sposób bezemisyjny, co oznacza, że podczas jej pracy nie dochodzi do emisji szkodliwych substancji, takich jak gazy, pyły czy związki chemiczne. Szersze wykorzystanie przydomowych elektrowni słonecznych przyczynia się do zmniejszenia emisji tlenków azotu, siarki oraz cząstek stałych, które są głównymi składnikami smogu i pochodzą z tradycyjnych źródeł energii. Każde 1000 kWh energii uzyskanej z fotowoltaiki redukuje emisję dwutlenku węgla o ponad 800 kg rocznie.
Instalacje fotowoltaiczne pracują bardzo cicho, a nowoczesne falowniki praktycznie nie generują hałasu. Z roku na rok proces produkcji paneli fotowoltaicznych staje się bardziej ekologiczny, co przekłada się na coraz niższy ślad węglowy w pełnym cyklu ich życia. Systemy fotowoltaiczne są bezpieczne dla ludzi i zwierząt, a towarzyszące ich pracy promieniowanie elektromagnetyczne nie wpływa negatywnie na zdrowie ani funkcjonowanie organizmu.
Produkcja paneli fotowoltaicznych wymaga jednak użycia niektórych toksycznych pierwiastków chemicznych, takich jak krzem krystaliczny, arsenek galu czy siarczek kadmu. Proces ich wytwarzania może powodować lokalne zanieczyszczenie środowiska, choć skala tego zjawiska jest naprawdę niewielka.
