Program Czyste Powietrze został czasowo zawieszony 28 listopada 2024 roku ze względu na wykryte nadużycia oraz konieczność wprowadzenia zmian w zasadach przyznawania dotacji. Planowane ponowne uruchomienie nastąpi 31 marca 2025 roku, kiedy wdrożone zostaną nowe procedury mające na celu zwiększenie przejrzystości oraz skuteczniejszą ochronę interesów osób ubiegających się o wsparcie. Szczegóły dotyczące dostępności dofinansowania, maksymalnych kwot wsparcia oraz zakresu wprowadzonych zmian zostaną podane wraz z aktualizacją zasad programu.
Przeczytaj także:
- PV plug and play, czyli fotowoltaika do gniazdka. Na czym to polega?
- Panele fotowoltaiczne na ścianie – montaż, wydajność. Warto?
- Dzierżawa pod fotowoltaikę – 5 rzeczy, które trzeba wiedzieć
Jakie zmiany wdrożone będą w programie Czyste Powietrze 2025?
Program „Czyste Powietrze” został wstrzymany 28 listopada 2024 roku w związku z wykrytymi nieprawidłowościami, które pojawiły się podczas jego realizacji. Zidentyfikowano przypadki zawyżania kosztów inwestycji, nieuczciwych praktyk ze strony wykonawców oraz trudności w dotarciu do osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji finansowej, które najbardziej potrzebują wsparcia. Konieczne stało się także przeprowadzenie reformy zasad przyznawania dotacji, aby uprościć procedury, zwiększyć nadzór nad wykorzystaniem środków oraz zapewnić lepszą ochronę przed oszustwami. Wprowadzone zmiany mają na celu poprawę transparentności programu i zwiększenie jego skuteczności w ograniczaniu problemu ubóstwa energetycznego.
Obowiązkowa termomodernizacja
W 2025 roku planowane jest wprowadzenie regulacji, według której wymiana urządzenia grzewczego będzie możliwa dopiero po poprawie termoizolacji budynku. Obejmuje to działania takie jak ocieplenie dachu i ścian czy wymiana okien i drzwi zewnętrznych. Ma to na celu zwiększenie efektywności energetycznej budynków.
Decyzja ta stanowi odpowiedź na problem, z jakim zetknęli się niektórzy beneficjenci programu „Czyste Powietrze”. Właściciele starszych budynków, którzy zamontowali pompy ciepła bez wcześniejszego ulepszenia izolacji, doświadczyli wysokiego zużycia energii elektrycznej przez nowe instalacje grzewcze. Konieczność rekompensowania strat ciepła w słabo ocieplonych budynkach doprowadziła do wzrostu kosztów eksploatacji, zamiast oczekiwanych oszczędności. Nowe zasady mają zapobiec takim sytuacjom i poprawić efektywność działania systemów ogrzewania.
Podczas konsultacji zaproponowano wprowadzenie oceny parametrów energetycznych budynku zarówno przed, jak i po przeprowadzeniu prac związanych z ociepleniem. Pomysł ten stanowi rozszerzenie koncepcji obowiązkowej poprawy termoizolacji przed wymianą systemu grzewczego na pompę ciepła. Celem jest zwiększenie efektywności energetycznej budynków oraz zapewnienie, że nowe instalacje grzewcze będą działać w optymalnych warunkach, co przełoży się na realne oszczędności w zużyciu energii.
Kryteria przyznawania dofinansowania
W najbliższym czasie można oczekiwać bardziej szczegółowej weryfikacji wniosków o najwyższe dofinansowanie. Jest to reakcja na wykryte przypadki nieuczciwych działań, takich jak sztuczne zwiększanie liczby członków gospodarstwa domowego w celu obniżenia dochodu na osobę i uzyskania większego wsparcia finansowego.
W związku z tym brane pod uwagę jest wprowadzenie dodatkowych kryteriów oceny wnioskodawców. Poza analizą dochodu na osobę w gospodarstwie domowym mogą być brane pod uwagę także inne aspekty majątkowe, jak np. wiek osoby ubiegającej się o dotację, korzystanie z zasiłków czy minimalny okres posiadania nieruchomości. Takie zmiany mają na celu zwiększenie sprawiedliwości przy przyznawaniu wsparcia oraz skuteczniejsze eliminowanie prób nadużyć.
Termomodernizacja dla właścicieli lokali usługowych
Planowane regulacje mają objąć budynki wykorzystywane przez mikroprzedsiębiorców, którzy mogliby uzyskać dofinansowanie na warunkach zbliżonych do tych, które obowiązują właścicieli domów jednorodzinnych. Proponowane zmiany nie zostały jeszcze wdrożone i pozostają na etapie konsultacji, co oznacza możliwość ich modyfikacji.
Nowe zasady mają na celu usprawnienie procesu oceny wniosków w programie Czyste Powietrze, eliminację nieuczciwych działań oraz dostosowanie systemu wsparcia do zmieniających się warunków finansowych osób ubiegających się o dofinansowanie. Wprowadzenie tych rozwiązań ma poprawić efektywność programu i zwiększyć jego dostępność dla przedsiębiorców korzystających z budynków o przeznaczeniu mieszkalno-biznesowym.
Czyste Powietrze 2025 – jakie warunki pozostają bez zmian?
W pierwszej połowie 2024 roku Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wprowadził listę Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM). Aby skorzystać z dofinansowania, konieczne jest stosowanie urządzeń grzewczych, takich jak kotły c.o. i pompy ciepła, a także materiałów termoizolacyjnych spełniających określone wymagania. Lista obejmuje wyłącznie produkty posiadające certyfikaty wydane przez akredytowane laboratoria na terenie Unii Europejskiej lub krajów należących do EFTA. Zasady te będą obowiązywać również w 2025 roku.
Kolejna istotna zmiana dotyczy maksymalnej wysokości dotacji. Wsparcie na najwyższym poziomie, wynoszące do 135 000 zł i obejmujące do 100% kosztów inwestycji, można otrzymać wyłącznie na jeden budynek. W przypadku ubiegania się o dofinansowanie dla kolejnej nieruchomości możliwe jest jedynie wsparcie na podstawowym poziomie, które nie przekracza 66 000 zł. Regulacja ta zostanie utrzymana w roku 2025.
Wprowadzony w 2024 roku obowiązek przeprowadzenia audytu energetycznego w przypadku kompleksowej termomodernizacji oraz wymiany systemu grzewczego na pompę ciepła nadal pozostanie aktualny. Koszt audytu może zostać pokryty w ramach przyznanego dofinansowania.
Jakie są poziomy dofinansowania i kwoty dotacji?
Wysokość dotacji w programie „Czyste Powietrze” jest uzależniona od poziomu dochodów. System wsparcia obejmuje trzy progi finansowe, które pozwalają dostosować wysokość dofinansowania do sytuacji materialnej wnioskodawców.
Najniższy poziom przewidziano dla osób, których roczne dochody nie przekraczają 135 000 zł, a maksymalna kwota wsparcia wynosi 66 000 zł. Wyższy poziom obejmuje beneficjentów z dochodem do 1894 zł na osobę w gospodarstwie wieloosobowym lub 2651 zł w gospodarstwie jednoosobowym, a także osoby prowadzące działalność gospodarczą, których przychód nie przekracza 40-krotności minimalnego wynagrodzenia. W tym przypadku można otrzymać do 99 000 zł.
Najwyższy poziom wsparcia przeznaczony jest dla gospodarstw domowych, w których dochód na osobę nie przekracza 1090 zł lub 1526 zł w przypadku gospodarstwa jednoosobowego. Dotacja może wynieść do 135 000 zł, a dla osób prowadzących działalność gospodarczą obowiązuje limit przychodu na poziomie 20-krotności minimalnego wynagrodzenia.
W ramach każdego z tych poziomów można uzyskać dodatkowe 1200 zł na przeprowadzenie audytu energetycznego, co podnosi maksymalne kwoty wsparcia do 67 200 zł, 100 200 zł oraz 136 200 zł w zależności od progu dochodowego.
Jakie dokumenty są potrzebne do złożenia wniosku o dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze 2025?
Aby ubiegać się o dofinansowanie w ramach programu „Czyste Powietrze”, konieczne jest przedstawienie dokumentów potwierdzających własność nieruchomości, takich jak księga wieczysta lub inne odpowiednie zaświadczenia. W przypadku współwłasności wymagane jest uzyskanie zgody wszystkich współwłaścicieli na realizację inwestycji.
Wnioskodawca musi również dostarczyć dokumentację dotyczącą sytuacji finansowej, w tym zaświadczenie o dochodach. W przypadku ubiegania się o dotację z prefinansowaniem konieczne jest dołączenie umowy lub umów zawartych z wykonawcami. Dla osób składających wniosek drogą elektroniczną niezbędne jest posiadanie danych do logowania na profil zaufany. W celu otrzymania środków niezbędne jest również podanie numeru konta bankowego.
Na co można otrzymać dotacje z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej?
W ramach programu „Czyste Powietrze” do kosztów objętych dofinansowaniem zalicza się zarówno prace związane z termomodernizacją, jak i zakup oraz montaż urządzeń HVAC, obejmujących systemy ogrzewania, wentylacji oraz pompy ciepła powietrze–powietrze z funkcją grzania.
Środki mogą zostać przeznaczone na wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na nowoczesne, ekologiczne systemy grzewcze, takie jak pompy ciepła lub kotły konwekcyjne. Możliwe jest również sfinansowanie modernizacji instalacji grzewczej, w tym montażu ogrzewania płaszczyznowego zamiast tradycyjnych grzejników. Dofinansowanie obejmuje także ocieplenie budynku, w tym izolację ścian, stropodachów i poddaszy, a także wymianę stolarki okiennej i drzwiowej na modele o lepszych parametrach termoizolacyjnych.
Program wspiera również instalację systemów wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła oraz montaż paneli fotowoltaicznych, które pozwalają na obniżenie kosztów energii wykorzystywanej do ogrzewania, oświetlenia oraz podgrzewania wody użytkowej.
