7 września 2023 roku zaczął obowiązywać nowy zestaw zmian w ustawie Prawa Energetycznego, mający na celu dostosowanie polskich przepisów do standardów unijnych. Zmiany te dotyczą zarówno odbiorców energii, jak i producentów energii odnawialnej (OZE), wprowadzając szereg udogodnień i nowych rozwiązań mających na celu usprawnienie funkcjonowania rynku energetycznego. Wśród najistotniejszych zapisów w nowelizacji znalazło się uproszczenie dotychczas obowiązujących procedur. Dzięki temu zarówno odbiorcy, jak i wytwórcy energii mogą spodziewać się szybszego i bardziej efektywnego procesu związanego z dostawami energii czy wprowadzaniem nowych instalacji OZE. Jakie dokładnie zmiany wprowadza nowelizacja Prawa Energetycznego?
Przeczytaj także:
- Program czyste powietrze 2024 – jakie dofinansowanie można otrzymać?
- Pogram ciepłe mieszkanie 2024 – kto i na co może skorzystać z dofinansowania?
- Jak rozumieć parametry paneli fotowoltaicznych z tabliczki znamionowej?
Nowelizacja prawa energetycznego — obywatelska społeczność energetyczna
Wprowadzenie obywatelskich społeczności energetycznych (OSE) stanowi przełom w podejściu do energetyki i jej rozwoju, otwierając przed mieszkańcami Polski nowe możliwości aktywnego uczestnictwa w procesie wytwarzania, dystrybucji oraz konsumpcji energii elektrycznej. Idea ta, która od lat zdobywa popularność na zachodzie, ma na celu nie tylko umożliwienie odbiorcom końcowym energii współuczestniczenia w jej produkcji i dzieleniu się nią z innymi użytkownikami, ale również zapewnienie im dostępu do tańszego prądu.
Działalność obywatelskiej społeczności energetycznej może obejmować wiele usług, takich jak wytwarzanie energii, jej dystrybucja, sprzedaż, zużycie, agregacja, magazynowanie, a także świadczenie usług związanych z efektywnością energetyczną, ładowaniem pojazdów elektrycznych czy innymi usługami energetycznymi na rzecz swoich członków lub udziałowców. Co istotne, przystąpienie do OSE nie pozbawia odbiorcy jego praw konsumenckich, co stanowi dodatkową gwarancję ochrony interesów uczestników.
Członkostwo w OSE jest otwarte dla różnych podmiotów, niezależnie od ich miejsca zamieszkania czy siedziby. W skład społeczności mogą wchodzić osoby fizyczne, jednostki samorządu terytorialnego, małe i średnie przedsiębiorstwa, a także duże korporacje, w tym te działające wyłącznie w sektorze energetycznym. Może to przyczynić się do wzrostu innowacyjności i efektywności w zarządzaniu zasobami energetycznymi na poziomie lokalnym i regionalnym. Rozwiązanie to stanie się dostępne od sierpnia 2024 roku.
Umowy z cenami dynamicznymi
Od sierpnia 2024 roku wprowadzona zostanie możliwość zawierania umów z cenami dynamicznymi z każdym sprzedawcą, który obsługuje ponad 200 tys. klientów. Oznacza to, że cena za prąd będzie mogła zmieniać się w zależności od aktualnych cen na rynkach energii elektrycznej, w tym na rynkach dnia następnego i bieżącego. Taka zmiana wprowadza nowy wymiar w zarządzaniu kosztami energii, dając odbiorcom możliwość korzystania z fluktuacji cen na rynku.
Aby móc skorzystać z nowego rozwiązania, niezbędne będzie posiadanie zainstalowanego licznika zdalnego odczytu. To właśnie dzięki temu urządzeniu, w połączeniu z uruchomieniem systemów zdalnego odczytu oraz Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii, odbiorcy będą mieli dostęp do aktualnych danych cenowych i będą mogli odpowiednio reagować na zmiany cen energii. Dzięki temu rozwiązaniu odbiorcy zyskają narzędzie do bardziej świadomego zarządzania swoim zużyciem prądu, mogąc na przykład przesuwać niektóre aktywności do momentów, gdy energia jest tańsza.
Co więcej, sprzedawcy prądu, którzy zdecydują się oferować umowy z ceną dynamiczną, będą zobowiązani do dostarczania swoim klientom pełnej informacji na temat kosztów, korzyści, jak również ryzyk związanych z taką formą rozliczeń. Ma to na celu zapewnienie pełnej transparentności i umożliwienie odbiorcom dokonania świadomego wyboru.
Umowy kompleksowe i możliwość zmiany sprzedawcy energii w 24 godziny
Nowelizacja ustawy wprowadza istotne zmiany dotyczące sposobu zawierania umów z dostawcami paliw gazowych i energii elektrycznej. Od lutego 2024 roku, możliwość zawierania odrębnych umów na sprzedaż i dostarczanie tych mediów zostaje wyeliminowana, co oznacza, że dostawcy będą mogli oferować odbiorcom wyłącznie tzw. umowy kompleksowe. To zmiana, która ma na celu uproszczenie i ujednolicenie procesu zawierania umów, co może przyczynić się do większej przejrzystości warunków kontraktowych dla konsumentów.
Kolejną znaczącą nowością, która zacznie obowiązywać od lipca 2025 roku, jest wprowadzenie dla odbiorców indywidualnych możliwości zmiany sprzedawcy energii elektrycznej w czasie nieprzekraczającym 24 godzin. Dzięki automatyzacji procesu zmiana ta stanie się znacznie prostsza i szybsza niż dotychczas. To rozwiązanie ma na celu zwiększenie konkurencyjności na rynku energii, umożliwiając konsumentom łatwiejsze korzystanie z ofert, które najlepiej odpowiadają ich potrzebom i oczekiwaniom.
Wprowadzenie linii bezpośrednich
Nowelizacja przepisów dotyczących linii bezpośrednich otwiera nowe możliwości w zakresie budowy systemów energetycznych, umożliwiając bezpośrednie połączenie źródła energii, takiego jak farma fotowoltaiczna, z odbiorcą końcowym.
Zmiany te znoszą dotychczasowe ograniczenia, które wymagały od odbiorców uzyskania zgody Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE) na budowę takiej linii, co w praktyce często uniemożliwiało realizację projektów, szczególnie w sytuacjach, gdy odbiorca był już przyłączony do sieci lub miał możliwość przyłączenia.
Dzięki nowelizacji proces uruchamiania linii bezpośrednich staje się znacznie prostszy i bardziej dostępny. Obecnie wystarczy dokonanie wpisu do wykazu linii bezpośrednich, co jest możliwe na podstawie zgłoszenia od podmiotu planującego ich budowę. Zgłoszenie to musi zawierać szczegółowe informacje na temat parametrów linii oraz ekspertyzę oceniającą wpływ linii, urządzeń, instalacji lub sieci do niej przyłączonych na funkcjonowanie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego.
Usługi elastyczności
Z najnowszą nowelizacją prawa energetycznego wprowadzona została możliwość, która otwiera przed odbiorcami energii, wytwórcami oraz posiadaczami magazynów energii elektrycznej nowe perspektywy na rynku energetycznym. Dzięki tej zmianie mogą oni łączyć swoje zasoby, czyli wielkości mocy lub energii elektrycznej, w celu sprzedaży energii elektrycznej, świadczenia usług systemowych lub oferowania usług elastyczności.
Usługi elastyczności odgrywają istotną rolę w tym procesie, ponieważ są one świadczone na rzecz Operatora Systemu Dystrybucyjnego (OSD) przez agregatorów lub bezpośrednio przez użytkowników systemu. Celem tych usług jest zapewnienie bezpieczeństwa systemu energetycznego oraz zwiększenie jego efektywności poprzez zarządzanie ograniczeniami sieciowymi w sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej. Działania te dotyczą wszystkich poziomów napięć z wyjątkiem koordynowanej sieci 110 kV.
Partnerski handel energią z OZE
Nowelizacja prawa otwiera przed wytwórcami energii elektrycznej w instalacjach prosumenckich nowe możliwości w zakresie zarządzania nadwyżkami wyprodukowanej energii. Od teraz, mają oni możliwość sprzedaży tych nadwyżek bezpośrednio innym użytkownikom systemu lub za pośrednictwem pośrednika, jakim jest agregator.
To krok milowy w kierunku zwiększenia efektywności energetycznej oraz promowania rozwoju OZE poprzez umożliwienie prosumenckiego handlu energią.
Kluczowym elementem, który ma umożliwić realizację tych transakcji, jest dedykowana platforma internetowa. Została ona zaprojektowana w celu automatyzacji całego procesu – od zawierania umów, przez ich rozliczanie, aż po rozwiązywanie.
Platforma ma służyć jako miejsce, gdzie prosumenci mogą łatwo i bezpiecznie sprzedawać nadwyżki energii, a inni użytkownicy systemu – je kupować. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii, transakcje i płatności między stronami umów mogą być realizowane sprawnie i z minimalnym zaangażowaniem administracyjnym, zarówno w przypadku bezpośredniej sprzedaży, jak i sprzedaży za pośrednictwem agregatora.
