Wydawać by się mogło, że instalacje fotowoltaiczne montuje się głównie na domach jednorodzinnych, dachach firm lub na gruncie. Warto jednak wiedzieć, że istnieje możliwość zamontowania fotowoltaiki na balkonie. W szczególności, gdy jest on skierowany na stronę południową lub zachodnią. Energia elektryczna produkowana ze słońca z własnego balkonu pozwala na zasilenie nią gospodarstwa domowego i jednocześnie obniżyć rachunki za prąd. Tego typu rozwiązanie staje się coraz popularniejsze w Europie oraz w Polsce i nazywane jest fotowoltaiką balkonową. Czy można zamontować panele fotowoltaiczne na balkonie? Jakie są wymagania i kto może skorzystać z takiego rozwiązania?
Przeczytaj także:
Montaż paneli fotowoltaicznych na balkonie — czy takie rozwiązanie ma sens?
Balustrada fotowoltaiczna to innowacyjne rozwiązanie, które umożliwia produkcję energii słonecznej w miejscach, gdzie tradycyjne panele fotowoltaiczne mogą być trudne do zainstalowania, na przykład na balkonach w blokach wielorodzinnych. Wdrożenie takiego rozwiązania, zarówno pod względem technicznym, jak i organizacyjnym, zależy od wielu czynników specyficznych dla danej lokalizacji i indywidualnych warunków inwestora. Należy jednak mieć świadomość, że decyzja o montażu fotowoltaiki na balkonie w bloku musi zostać poprzedzona analizą kilku czynników.
Pozwolenia i wytrzymałość konstrukcji pod panele słoneczne w bloku na balkonie
W przypadku planowania montażu balustrady fotowoltaicznej w bloku, który jest własnością wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni, konieczne jest uzyskanie zgody zarządu na realizację takiego projektu. Balkon, mimo iż częściowo należy do właściciela mieszkania, stanowi także element wspólny budynku, szczególnie jeśli chodzi o zewnętrzną część. Instalacja paneli fotowoltaicznych na balkonie, będącym elementem elewacji zewnętrznej, wymaga zatem zgody wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni.
W niektórych przypadkach zasady dotyczące wykorzystania części wspólnych budynku mogą być określone w statucie wspólnoty lub spółdzielni. Przed podjęciem decyzji o inwestycji warto dokładnie zapoznać się z tymi przepisami. Wnioskując o zgodę na montaż, zaleca się dołączenie szczegółowego projektu instalacji PV, który uwzględnia takie aspekty jak wytrzymałość konstrukcji balkonu oraz bezpieczeństwo budynku i jego mieszkańców. Firmy fotowoltaiczne często oferują bezpłatne audyty energetyczne i przygotowują projekty fotowoltaiki, które można przekazać zarządcy budynku.
W przypadku domów jednorodzinnych montaż balustrady fotowoltaicznej jako elementu elewacyjnego jest zazwyczaj mniej skomplikowany i nie wymaga uzyskania dodatkowych pozwoleń. Niemniej jednak należy zadbać o wytrzymałość całej konstrukcji. Moduły fotowoltaiczne wraz ze stelażem mogą stanowić znaczące obciążenie dla balkonu. Dlatego też ważne jest, aby upewnić się, że będzie on w stanie udźwignąć dodatkowy ciężar. Jeśli nie, to niezbędne będzie zapewnienie mu odpowiedniego wzmocnienia.
Montaż paneli PV na balkonie a zakład energetyczny
Kolejną kwestią, jaką należy wziąć pod uwagę, jest podłączenie fotowoltaiki do sieci. O ile większość osób wie, ile powinna wynosić maksymalna moc instalacji fotowoltaicznej, o tyle nie każdy wie, jaką powinna ona mieć wartość minimalną. Czy więc przypadku niewielkich systemów fotowoltaicznych o mocy kilkuset watów, montowanych na balkonie, konieczne jest ich zgłaszanie?
Przepisy Prawa energetycznego, które regulują zasady przyłączeń do sieci, nie określają minimalnej mocy, jaka musi mieć instalacja fotowoltaiczna, aby ją zgłaszać. W teorii operator sieci nie powinien mieć zastrzeżeń do przyłączenia nawet jednego czy dwóch modułów PV. Jednak zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2016/631 z dnia 14 kwietnia 2016, minimalna moc modułu wytwarzania typu A, do którego zaliczają się mikroinstalacje, wynosi 0,8 kW.
W związku z tym może istnieć ryzyko, że operator systemu dystrybucyjnego (OSD) odmówi podłączenia systemu o mniejszej mocy. Zalecane jest więc, przed ponoszeniem jakichkolwiek kosztów związanych z montażem paneli PV, skontaktowanie się z lokalnym zakładem energetycznym w celu wyjaśnienia wszystkich wątpliwości i uniknięcia problemów z przyłączeniem.
W przypadku instalacji typu off-grid sytuacja jest prostsza, ponieważ taka instalacja nie oddaje energii do sieci i nie wymaga zgłaszania. Do działania jednak może wymagać magazynu energii.
Kto może zamontować panele fotowoltaiczne na balkonie?
Do niedawna realizacja instalacji fotowoltaicznych na balkonach była utrudniona ze względu na brak odpowiednich podzespołów montażowych. Obecnie jednak sytuacja ta uległa znacznej poprawie. Producenci paneli fotowoltaicznych oraz systemów montażowych zaczęli opracowywać rozwiązania dostosowane do montażu na balkonach w budynkach zarządzanych przez spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, jak również w budynkach jednorodzinnych. Dzięki temu, osoby zainteresowane balustradą fotowoltaiczną nie muszą już na własną rękę projektować konstrukcji montażowych. Na rynku dostępne są dedykowane systemy mocowania paneli fotowoltaicznych na balkonach. Ponadto dostępne są gotowe balustrady z zespolonymi modułami, traktowane jako fotowoltaika zintegrowana z budynkiem (BIPV).
Mimo poprawy dostępności odpowiednich systemów, znalezienie firmy fotowoltaicznej, która podejmie się wykonania prac instalacyjnych, może być wyzwaniem. Taki projekt jest bowiem dość niestandardowy, a moc systemu niewielka. Oczywiście, na rynku są firmy specjalizujące się w wykonywaniu tego typu prac. Alternatywnie, można rozważyć samodzielny montaż paneli fotowoltaicznych, ale tylko w przypadku posiadania odpowiedniego doświadczenia i uprawnień. W przeciwnym razie nie powinno się taki prac realizować samodzielnie.
Należy bowiem pamiętać, że błędy w montażu instalacji fotowoltaicznej mogą ograniczać efektywność produkcji energii, a w skrajnych przypadkach stanowić nawet zagrożenie pożarowe. Ponadto wniosek o przyłączenie instalacji fotowoltaicznej bez podpisu kwalifikowanego elektryka będzie odrzucony. Zatem, choć montaż balustrady fotowoltaicznej staje się łatwiejszy, należy zachować ostrożność i zwracać uwagę na aspekty bezpieczeństwa oraz prawidłowości wykonania instalacji.
W jaki sposób dobrać zestaw fotowoltaiczny na balkon?
Dobór odpowiedniej instalacji fotowoltaicznej wymaga wzięcia pod uwagę wielu istotnych aspektów, aby zapewnić jej opłacalność i wydajność. Po pierwsze, ważny jest wybór rodzaju instalacji: można zdecydować się na fotowoltaikę podłączoną do sieci (on-grid) lub całkowicie autonomiczną (off-grid). Kolejnym istotnym elementem jest wybór podzespołów składających się na zestaw fotowoltaiczny. Decyzja ta wymaga wiedzy na temat różnych technologii, a także uwzględnienia ich efektywności, żywotności oraz gwarancji.
Warto także wiedzieć, że orientacja instalacji PV względem stron świata ma znaczący wpływ na jej efektywność. Instalacje skierowane na południe zazwyczaj osiągają najlepsze efekty. Co prawda inne ustawienie paneli nie wyklucza produkcji energii, ale jej uzysk może być mniejszy. Kąt nachylenia modułów fotowoltaicznych również odgrywa ważną rolę. Optymalny kąt montażu to zazwyczaj około 35-38 stopni. Odbieganie od tego kąta może skutkować zmniejszeniem efektywności generowania energii elektrycznej.
Na koniec, należy zwrócić uwagę na potencjalne zacienienie miejsca montażu. Nawet niewielki cień padający na panele fotowoltaiczne może obniżyć ich wydajność nawet o 20%, dlatego bardzo ważne jest, aby miejsce montażu było odpowiednio dobrane i możliwie najmniej zacienione. Wszystkie te czynniki mają znaczący wpływ na ostateczną wydajność i efektywność instalacji fotowoltaicznej.
Jakie podzespoły wybrać i jakie powinno być optymalne położenie paneli?
Montaż fotowoltaiki na balkonie to zadanie wymagające szczególnej uwagi ze względu na ograniczoną przestrzeń oraz specyficzny kąt nachylenia powierzchni montażowej, który dla przedniej elewacji może wynosić około 90 stopni. Mimo tych ograniczeń odpowiednia konfiguracja instalacji pozwala na efektywne wykorzystanie tej przestrzeni do produkcji energii elektrycznej
Bardzo ważnym elementem w takich instalacjach są wysokowydajne panele fotowoltaiczne o jak największej sprawności i mocy. Ważne jest przy tym kontrolowanie ich wymiarów, ponieważ niektórzy producenci mogą zwiększać moc maksymalną poprzez produkcję większych modułów, a niekoniecznie bardziej wydajnych. W przypadku balustrad fotowoltaicznych doskonałym wyborem mogą okazać się dwustronne panele, które generują energię z obu stron, co pozwala zwiększyć uzyski nawet o kilkadziesiąt procent. Takie panele są nie tylko wydajne, ale również estetyczne.
Drugim istotnym aspektem jest wybór odpowiedniego falownika. Najlepiej, aby był to sprzęt o wysokiej sprawności, a jego nominalna moc wyjściowa AC zapewniała odpowiedni poziom przewymiarowania, co przekłada się na lepszą pracę urządzenia. Dla mniejszych instalacji często stosuje się inwertery jednofazowe o mocy poniżej 3 kW, ale alternatywą mogą być mikro falowniki, które posiadają szereg dodatkowych zalet.
Jeśli brakuje inwestorowi specjalistycznej wiedzy z zakresu elektryki, najlepszym rozwiązaniem będzie zlecenie doboru urządzeń specjalistom. Eksperci uwzględniają podczas projektowania instalacji specyfikę miejsca montażu, ilość nasłonecznienia w danym regionie oraz inne czynniki, aby zaproponować optymalne rozwiązanie. Alternatywą dla bardziej skomplikowanych instalacji PV może być fotowoltaika do gniazdka, czyli prefabrykowane, niewielkie systemy, do zamontowania na balkonie. Co istotne, w tym przypadku należy skontaktować się z zakładem energetycznym, aby zamontował licznik dwustronny.
Czy fotowoltaika na balkonie się opłaca?
Na to pytanie można odpowiedzieć na podstawie przykładu balkonu o powierzchni 5 metrów kwadratowych. W przypadku, gdy mieszkanie wychodzi na stronę południową i zainstalowano na nim niewielką instalację PV off-grid, całość energii będzie zużywana na bieżąco. Montując na nim dwa moduły fotowoltaiczne ustawione pod kątem około 90 stopni i o łącznej mocy 0,68 kWp, są one w stanie wyprodukować na przestrzeni roku około 550 kWh energii. Już po pierwszym roku działania mikroinstalacji daje to oszczędność około 400 złotych. Uwzględniając wcześniej przedstawione parametry i zakładając, że ceny energii elektrycznej będą rosły średnio o 6 procent, inwestycja zwróci się po około 4 latach.
